Đàn violin và đàn viola, mặc dù nhìn bề ngoài có vẻ tương tự, nhưng lại có những khác biệt rõ rệt về kích thước, âm thanh, kỹ thuật chơi và vai trò trong các dàn nhạc. Những sự khác biệt này tạo nên nét độc đáo cho mỗi loại nhạc cụ, dù cả hai đều thuộc cùng một họ đàn dây với lịch sử phát triển chung.
Kích thước
Sự khác biệt dễ nhận thấy nhất là về kích thước. Đàn viola thường lớn hơn đàn violin, với kích thước trung bình khoảng 40 cm, trong khi đàn violin khoảng 35 cm. Sự chênh lệch về kích thước này khiến đàn viola có thân đàn rộng hơn, từ đó tạo ra âm thanh sâu và vang hơn. Thân đàn lớn của viola cũng yêu cầu người chơi phải giãn ngón tay rộng hơn và sử dụng kỹ thuật kéo vĩ hơi khác biệt.
Dây đàn và âm vực
Cả hai loại nhạc cụ đều có bốn dây, nhưng chúng được lên dây khác nhau. Đàn viola được lên dây thấp hơn một quãng năm so với đàn violin: C-G-D-A (từ thấp đến cao), trong khi violin được lên dây G-D-A-E. Dây đàn thấp hơn giúp viola có âm thanh trầm ấm, phong phú hơn so với tiếng sáng và sắc của violin. Kích thước lớn hơn và dây dày hơn của viola cũng góp phần tạo nên âm thanh trầm lắng, trong khi thân nhỏ của violin cho phép nó phát ra âm cao rõ nét hơn.
Khóa nhạc
Một sự khác biệt đáng kể khác là về khóa nhạc được sử dụng cho từng loại nhạc cụ. Violin sử dụng khóa Sol (khóa Treble), giúp dễ dàng điều hướng các nốt cao, trong khi viola chủ yếu sử dụng khóa Alto (khóa Trung), chỉ thỉnh thoảng chuyển sang khóa Treble khi chơi các nốt cao. Đối với những người chơi chuyển đổi giữa hai nhạc cụ, việc học đọc khóa Alto có thể là một thử thách, vì đây là khóa nhạc chỉ dành riêng cho viola trong các nhạc cụ dây.
Vai trò trong dàn nhạc
Trong các dàn nhạc, violin thường đảm nhận giai điệu chính, nổi bật trong các phần solo và dẫn dắt chủ đề chính của tác phẩm. Violin được chia thành hai phần, violin 1 (thường chơi giai điệu) và violin 2 (hỗ trợ với phần hòa âm). Ngược lại, viola đóng vai trò hỗ trợ, góp phần tạo nên các hòa âm và làm giàu kết cấu của âm nhạc. Với âm vực thấp hơn, viola dễ dàng hòa quyện với cello và các nhạc cụ trầm khác, đồng thời lấp đầy khoảng giữa trong dải hòa âm.
Âm sắc và trọng lượng cây vĩ
Dây đàn viola dày hơn đòi hỏi cây vĩ nặng hơn (khoảng 70 gram, so với 60 gram của cây vĩ đàn violin) và lực kéo vĩ mạnh hơn. Điều này tạo cho viola âm sắc trầm ấm và phong phú hơn, trong khi violin phát ra âm thanh sáng và rực rỡ hơn. Dây đàn violin mỏng hơn nên phản ứng nhanh hơn, cho phép người chơi violin biểu diễn nhanh và linh hoạt hơn.
Kỹ thuật chơi đàn
Mặc dù cả hai loại nhạc cụ đều chia sẻ những kỹ thuật cơ bản tương tự, nhưng có sự khác biệt trong cách sử dụng vĩ và khoảng cách giữa các ngón tay trên phím đàn. Người chơi viola cần dùng nhiều lực hơn khi kéo vĩ để tạo ra những âm thanh trầm của viola, trong khi người chơi violin chỉ cần dùng lực nhẹ hơn để tạo ra những nốt cao và tinh tế. Hơn nữa, do kích thước lớn của viola, việc chuyển đổi giữa các vị trí (hay còn gọi là “shift”) có thể khó khăn về mặt thể chất hơn so với violin.
Bản nhạc và mức độ phổ biến
Violin có kho tàng bản nhạc solo lớn hơn nhiều và thường xuyên xuất hiện trong vai trò nhạc cụ solo trong các thể loại nhạc cổ điển, dân gian và thậm chí cả nhạc pop. Trong khi đó, viola thường ít được chú ý trong các buổi biểu diễn solo, mặc dù vẫn có những bản nhạc riêng dành cho nó để tôn lên âm sắc độc đáo, nhưng các bản solo cho viola hiếm gặp hơn.
Độ khó và quá trình học
Nhiều người chơi cho rằng violin có quá trình học khó khăn hơn do yêu cầu kỹ thuật cao và đòi hỏi sự chính xác cũng như tốc độ. Tuy nhiên, viola mang đến những thách thức riêng, đặc biệt là do kích thước lớn và sức lực cần thiết để tạo ra âm thanh tốt. Ngoài ra, việc học đọc khóa Alto và chuyển đổi giữa các khóa nhạc có thể là một thử thách cho người chơi viola.
Cơ hội nghề nghiệp và cạnh tranh
Về mặt cơ hội nghề nghiệp, học viola có thể mang lại nhiều cơ hội hơn trong các dàn nhạc và nhóm hòa tấu. Số lượng người chơi viola ít hơn so với violin, do đó, người chơi viola thường ít gặp phải sự cạnh tranh khi thử giọng cho các vị trí trong dàn nhạc. Ngược lại, người chơi violin có nhiều cơ hội biểu diễn solo và khám phá một kho tàng tác phẩm phong phú hơn, mặc dù sự cạnh tranh trong thế giới violin rất khốc liệt.
Chuyển đổi giữa hai nhạc cụ
Nếu một học viên đã biết chơi một nhạc cụ và đang cân nhắc chuyển sang nhạc cụ khác, việc chuyển từ violin sang viola thường dễ dàng hơn so với ngược lại. Điều này là do người chơi violin đã quen với các kỹ thuật bấm ngón và kéo vĩ, những kỹ thuật này tương tự khi chơi viola. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất đối với người chơi violin khi học viola là thích nghi với khóa Alto, điều này đòi hỏi thời gian để thành thạo.
Ngược lại, những người chơi viola chuyển sang violin sẽ gặp các thách thức như việc làm quen với nhạc cụ nhỏ hơn và khoảng cách ngón tay gần hơn trên phím đàn. Độ cao âm vực của violin và kỹ thuật kéo vĩ tinh tế cũng đòi hỏi những thao tác nhẹ nhàng, nhanh hơn, điều này có thể khiến người chơi viola cảm thấy lúng túng lúc ban đầu.
Đòi hỏi về thể chất
Mặc dù cả hai nhạc cụ đều đòi hỏi sức bền thể chất, việc chơi viola thường đòi hỏi nhiều sức lực hơn. Điều này là do kích thước lớn hơn của nhạc cụ, khiến vai và cánh tay dễ bị căng thẳng hơn. Việc giữ viola trong thời gian dài, đặc biệt là khi chơi các bản nhạc dài hoặc trong buổi tập, yêu cầu sự bền bỉ nhiều hơn so với violin.
Hơn nữa, cây vĩ nặng hơn và dây dày hơn của viola đòi hỏi người chơi phải có sức mạnh cánh tay lớn hơn và lực kéo chắc chắn để tạo ra âm thanh phong phú, đầy đặn. Ngược lại, violin yêu cầu ít sức lực hơn nhưng đòi hỏi sự linh hoạt, bởi nó thường yêu cầu kéo vĩ nhanh hơn và các động tác ngón tay phức tạp hơn.
Màu sắc âm thanh và sự biểu cảm
Cả hai nhạc cụ đều có những đặc điểm âm sắc riêng biệt, phù hợp với các sở thích âm nhạc khác nhau. Đàn violin nổi tiếng với âm thanh sáng, rực rỡ và phạm vi rộng, có khả năng đạt đến các nốt rất cao. Điều này cho phép người chơi violin thực hiện các đoạn nhạc nhanh, kỹ thuật cao và những giai điệu phức tạp một cách dễ dàng.
Ngược lại, đàn viola mang đến âm thanh êm dịu và ấm áp hơn. Nó nổi tiếng với khả năng gợi lên những âm thanh cảm xúc sâu lắng, đặc biệt là ở quãng trầm. Âm sắc phong phú của viola đóng góp lớn vào phần hòa âm, và nhiều người chơi yêu thích khả năng hòa quyện mượt mà của nó với các nhạc cụ khác trong dàn nhạc.
Tác phẩm và biểu diễn solo
Đàn violin sở hữu một kho tàng tác phẩm solo phong phú hơn trong nhiều thể loại, từ cổ điển đến jazz và nhạc pop hiện đại. Người chơi violin có thể tiếp cận vô số các bản concerto, sonata và các tác phẩm solo khác do những nhà soạn nhạc nổi tiếng như Vivaldi, Mozart, và Tchaikovsky sáng tác. Hơn nữa, sự phổ biến của violin trong các thể loại như jazz, bluegrass và thậm chí cả rock, làm cho nó trở nên linh hoạt hơn về cơ hội biểu diễn.
Trong khi đó, đàn viola có kho tác phẩm solo hạn chế hơn, nhưng gần đây đã được chú ý nhiều hơn trong các sáng tác đương đại. Mặc dù có ít các tác phẩm solo nổi tiếng được viết riêng cho viola, nhưng nó đóng vai trò quan trọng trong nhạc thính phòng và dàn nhạc, thường đảm nhận phần hòa âm cơ bản của các nhóm nhạc cụ.
Bản sắc cảm xúc và nghệ thuật
Học chơi viola có thể thu hút những nhạc công yêu thích sự biểu cảm tinh tế và thích đóng góp vào sự phong phú của một dàn nhạc hơn là nổi bật ở vị trí trung tâm. Vai trò của viola trong việc tạo ra các hòa âm và hỗ trợ cấu trúc âm nhạc tổng thể mang đến một bản sắc nghệ thuật khiêm nhường nhưng vô cùng quan trọng.
Ngược lại, những người chơi violin thường thích thách thức khi nổi bật trong các buổi biểu diễn, đảm nhận những vai trò kỹ thuật đòi hỏi cao. Điều này phù hợp với khả năng của violin khi vượt lên trên các dàn nhạc và thể hiện các phần solo đầy sức mạnh.
Mức độ phổ biến & chi phí
Một yếu tố thực tế khác là sự sẵn có của nhạc cụ. Đàn violin thường phổ biến hơn và có nhiều kích cỡ khác nhau, giúp dễ tiếp cận hơn đối với người học trẻ và những người có ngân sách hạn chế. Đàn viola ít được sản xuất hơn, và các loại viola kích thước đầy đủ thường có giá cao hơn một chút do kích thước lớn hơn và nhu cầu thấp hơn.
Kết luận
học chơi violin là lựa chọn lý tưởng cho những ai muốn chinh phục những thử thách nhanh, đầy giai điệu và yêu thích biểu diễn solo. Trong khi đó, viola, với âm sắc trầm hơn và vai trò trong các hòa âm, phù hợp cho những người ưa thích trải nghiệm âm nhạc tinh tế hơn. Cả hai nhạc cụ đều đòi hỏi kỹ năng kỹ thuật, sự cống hiến và sức bền thể chất, và sự lựa chọn tốt nhất sẽ phụ thuộc vào sở thích cá nhân và mục tiêu âm nhạc của người học.
Giới thiệu trung tâm Ngọc Hải Music Center
Ngọc Hải Music Center nổi tiếng là một trong những đơn vị đào tạo âm nhạc hàng đầu đặc biệt là violin. Liên hệ chúng tôi để được chuyên viên tư vấn các khoá học violin phù hợp nhé.
CÔNG TY TNHH NGỌC HẢI VIOLIN
- website: https://ngochaiviolin.com
- Địa chỉ: 28/15 Đặng Văn Ngữ, P.10, Q. Phú Nhuận, Tphcm
- Hotline: 0902 022 815 | 038 778 2478
- Zalo: 038 778 2478
- Email: ngochaimusiccenter@gmail.com